Pracą na wysokości w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z późn. zm. jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi.
Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta:
- osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi,
- wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.
Prace na wysokości są zaliczane do tzw. prac szczególnie niebezpiecznych, w związku z czym na pracodawcy ciąży szereg obowiązków, których celem jest zapewnienie bezpiecznego ich wykonania. Do najważniejszych należą:
- zapewnienie bezpośredniego nadzoru nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób,
- zapewnienie odpowiednich środków zabezpieczających:
- środków ochrony zbiorowej, takich jak balustrady itp.
- środków ochrony indywidualnej, takich jak szelki ochronne, liny, hełmy itp.,
- zapewnienie pracownikom instruktażu,
- organizowanie szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy nie rzadziej niż raz w roku,
- zapewnienie badań „wysokościowych” do pracy na wysokości powyżej 3 m.
A co to jest rusztowanie i jakie wymagania stawiają przepisy przy pracach prowadzonych na rusztowaniu?
Z definicji Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 06.02.2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych wynika, że rusztowanie to konstrukcja budowlana, tymczasowa, z której mogą być wykonywane prace na wysokości, służące do utrzymywania osób, materiałów i sprzętu.
Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyżej 2 m od otaczającego poziomu podłogi lub terenu zewnętrznego oraz na podestach ruchomych wiszących należy w szczególności:
- zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji pionowej i dojścia do stanowiska pracy,
- zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na przewidywane obciążenia,
- przed rozpoczęciem użytkowania rusztowania należy dokonać odbioru technicznego w trybie określonym w odrębnych przepisach.
Rusztowania i podesty ruchome wiszące powinny spełniać wymagania określone odpowiednio w odrębnych przepisach oraz w Polskich Normach.
Przepisy przepisami, a czy są one respektowane?
Przeprowadzane na placach budów kontrole jednoznacznie wskazują wiele nieprawidłowości w zakresie eksploatacji rusztowań metalowych. Według danych statystycznych branża budowlana jest branżą, w której cały czas odnotowuje się najwięcej wypadków śmiertelnych, a wśród ogółu wypadków ze skutkiem śmiertelnym jedną z najliczniejszych grup stanowią robotnicy budowlani.
Do wypadków ze skutkiem śmiertelnym dochodziło najczęściej w wyniku upadku z wysokości podczas wykonywania robót budowlano-montażowych, remontowych i rozbiórkowych, a także w wyniku uderzenia poszkodowanego przez spadający przedmiot lub narzędzie, co potwierdzają przeprowadzone kontrole prac budowlanych przez PIP, gdzie najczęściej stwierdzano naruszenie przepisów BHP właśnie przy wykonywaniu prac na wysokości.
Jeżeli chodzi o same rusztowania i przebiegające na nich prace, to przy przeprowadzaniu ich kontroli w 2016 przez PIP najczęściej stwierdzono:
- brak balustrad ochronnych przy rusztowaniu,
- brak u pracowników środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości,
- brak środków ochrony zbiorowej,
- brak dojść do stanowisk pracy na wysokości.
Na powyższych kontrolach widać jak na dłoni jak niska – nadal – jest świadomość wśród pracodawców i pracowników, jeżeli chodzi o ochronę przed upadkiem z wysokości. Powinno się dbać nie tylko o prawidłowo osadzone i eksploatowane rusztowania, ale także o odpowiednie szelki, urządzenie samohamowne oraz specjalne pasy i akcesoria służące ochronie naszych narzędzi przed upadkiem.
Większa wyobraźnia i świadomość pozwoli nam uniknąć ciężkich i śmiertelnych wypadków, a priorytetem dla nas każdego dnia powinien być powrót do domu po bezpiecznie wykonanej pracy.
Z szeroką gamą produktów oferowanych przez 3M, które pomogą Państwu zadbać o bezpieczne stanowisko pracy na wysokości, zapoznać się można w poniższym linku:
